65 - december 2019 - januari 2020
Starlink verpest meteorenshow: op 22 november, rond 6 uur 's ochtends, was er een mooie kans om meteoren te zien, van de meteorenzwerm
Alfa Monocerotiden. Op de
Facebook pagina van Rob Walrecht Productions heb ik daarover al geschreven, daar vind je meer informatie. De 'sterrenstorm' zou wel 400 meteoren per uur kunnen opleveren! Hij was voorspeld door onze landgenoot Peter Jenniskens (SETI, NASA) en de Fin Esko Lyytinen, en ze kwam ook precies op tijd. Alleen viel de 'opbrengst' wat tegen: 20 tot 30 per uur. Maar toch mooi!
Er viel nog iets tegen: tientallen Starlink satellietjes vlogen door beeld, met een ongewenste show die niet veel onderdeed voor de meteoren (verhouding ca. 9:5). En die Starlink krengen zijn ook nog veel helderder. In mei verastte Elon Musk de astronomen met 60 van die dingen, die meteen begonnen met het verpesten van de sterrenhemel. Er moeten er uiteindelijk 12.000 komen, zodat hij nog wat miljarden aan zijn bankrekening kan toevoegen... Zie deze film (time lapse!) voor wat het effect van die rotdingen is op zo'n mooi, kwetsbaar verschijnsel als een meteorenzwerm.
64 - november 2019
Saturnus-maantjes: geef de 20 pas ontdekte maantjes van Saturnus een naam via
deze link.
Geef planeet en zijn ster namen! Dat kan op
deze link.
Mars 2020 moet een echte naam krijgen. Wil je nóg een naam bedenken, in dit geval voor de NASA rover Mars 2020, die volgend jaar naar de rode planeet gaat? Doe dat op
deze link.
Explosie in centrum Melkweg: 3,5 miljoen jaar geleden was een enorme explosie in het centrum van het Melkwegstelsel, waarbij gigantische bundels van ioniserende straling vrijkwamen. Zie
hier voor een video van hoe dat er op grote afstand kan hebben uitgezien.
Extra - Niet in deze nieuwsbrief maar wel leuk:
Wat als Betelgeuze supernova wordt?
Juno ontwijkt Jupiters dodelijke schaduw: zie deze
video.
62 - september 2019
Laatste foto's Ceres, zoals van de
krater Dantu. Andere in de Nieuwsbrief van september 2019 (pagina 5) gebruikte foto's zitten ook in die PIA-range, plus PIA22771 en PIA23017.
Nieuwe kaart Pluto, met de 2e serie door de IAU goedgekeurde namen.
Nieuw
panorama van Mars, door Curiosity.
De hete zomer. Hittegolven waren ooit bijzonder, met eentje in de zoveel jaar. Nu hebben we in één zomer al drie ervan te pakken. Deze ESA
video laat zien hoe de hittegolf van juli 2019 in Europa verliep. NASA liet weten dat... de aarde zeker niet afkoelt, en we zien ook wereldwijd de gevolgen, met name de enorme branden overal. Maar ook noodweer in andere delen van de wereld kán het gevolg zijn van de wereldwijde opwarming van het klimaat. Een kwestie van kansberekening. Je kunt het bijhouden via NASA's
Global Climate Change News en
blog.
Foto bolvormige sterrenhoop
Omega Centauri (van pagina 6).
Actie 'Exoplaneet zoekt naam':
Je
voorstel moet voor eind september binnen zijn (eerste ronde). Daarna volgt een tweede ronde, waarbij we allemaal kunnen kiezen uit een selectie van de voorgestelde namen. Nederland mag deze ster en planeet benoemen, andere landen mogen andere ster/planeten-sets benoemen. In december worden alle gekozen namen bekend en kunnen ze ook in de wetenschap worden gebruikt (hoewel astronomen gek zijn op nummers).
61 - juli-augustus 2019
Apollo 11 Landing Site en meer over het Apollo-project op
deze site van het Smithsonian National Air and Space Museum.
Elon Musk, Amazon en Facebook
willen onze sterrenhemel voor altijd bederven. Zie
deze link voor meer informatie.
Een
enorme 'ijsberg', van grofweg 40 bij 40 km, dreigt van de Brunt Ice Shelf in Oost-Anarctica af te breken. Zie deze
video van ESA.
Meer over Juno, en dan vooral betere foto's dan in Robs Nieuwsbrief mogelijk is vind je op de
Juno site van NASA.
60 - juni 2019
Animatie Tauriden (meteorenzwerm)
Een nieuwe studie van de Western University steunt de mogelijkheid dat een komende meteorenzwerm ('sterrenregen') – vergeleken met het Monster van Loch Ness en Big Foot door sommige experts – inderdaad een risico vormt voor de aarde en het leven daarop (That's us!). De Tauriden zwerm staat hoog op de lijst van potentiële risico's, naast NEO's: Near Earth Objects zoals planetoïden en kometen.
Jupiter's Grote Rode Vlek krimpt! Zie
deze animatie.
59 - Mei 2019
Eerste foto zwart gat!
Hoe kun je begrijpen wat je ziet? Hier zie je een
filmpje van de Smithsonian Astrophysical Observatory, dat erg duidelijk is! De animatie begint vanaf ca. 5:40 minuten.
Deze link is naar een video bedoeld om het gefotografeerde zwarte gat uit te leggen in een
planetarium (er zit dus flinke vertekening in! De cirkelvormige rand is feitelijk de onderkant van de planetariumkoepel). Het is een zgn. full dome video van het Rauch Planetarium, gemaakt van ESO-beelden.
Zie hier de
film Europe to the Stars — ESO’s first 50 years of exploring the southern sky (Full movie uit 2015, 1 hr).
InSight heeft mogelijk een
Marsbeving gedetecteerd. Zie - nee luister -
hier.
58 - April 2019
Opportunity's laatste prestatie was een fraai panorama.
Zie
deze link. En verder onze nieuwsbrief.
Curiosity maakte op 19 december ook een panorama, waarvan
deze video werd gemaakt.
57 - Maart 2019
Ultima Thule
Video van de vreemde vorm. Even wachten tot je het object ziet draaien. Zie verder in de nieuwsbrief.
Deze
3D afbeelding toont de ware vorm van UT. Bekijk het met een groen-rode 'stereobril' (beter nog blauw-rood).
Een ster wordt verzwolgen door een zwart gat. Deze animatie toont wat er gebeurt als een ster te dicht bij een zwart gat komt en wordt verzwolgen. NASA.
56 - Februari 2019
Ultima Thule
Video van de nadering - samengesteld uit 15 opnamen gemaakt tijdens de nadering van 2014 MU69 tussen 31 december 2018, 21:00 u, en 1 januari 2019, 6:01 u. Ultima Thule maakt een halve rotatie terwijl New Horizons de afstand verkleind van 500.000 tot 28.000 km.
M51, de Whirlpool Galaxy (Draakolknevel) is een schitterend sterrenstelsel in het sterrenbeeld Jachthonden. Het is met 31 miljoen lichtjaar redelijk 'dichtbij' en een verrekijker te zien. Het stelsel is uitgebreid waargenomen met NASA's grote drie beroemde ruimtetelescopen, in diverse golflengtegbieden: infrarood (Spitzer Space Telescope), zichtbaar licht (Hubble Space Telescope), en röntgen (Chandra X-ray Observatory). Elk golflengtegebied illustreert bepaalde aspecten van een sterrenstelsel, zoals, de sterren, het gas en het stof. De combinatie van die golflengten geeft een goed beeld van de strutuur van dit spiraalstelsel. Iets soortgelijks heb ik in mijn boek Genieten van het heelal gedaan met foto's in diverse golflengtegebieden van het sterrenstelsel M81 (Grote Beer). Ook een van de posters (Straling uit het heelal) toont die foto's.
Deze video gebruikt 2D 3n 3D visualisaties om het stelsel goed te bekijken.
Ode aan New Horizons - door Brian May
55 - December 2018 - Januari 2019
Interstellaire bezoeker 'Oumuamua - is een komeet. Zie dit filmpje van de ESO over de jets, stralen gas en stof die de komeet verlaten.
53 - Oktober 2018
Carinanevel
Het artikel op pagina 3 gaat over een nieuwe infraroodopname van de VISTA telescoop van de ESO (European Southern Observatory) in Chili. Hieronder vind je links die opname; in het midden diezelfde opname met daaroverheen de detailopname van het gebied door de Hubble (uit april 2007); en rechts ook met annotatie.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
ESA-video
Sea Level Rise
Metingen van het zeeniveau met behulp van satellieten hebben laten zien dat de stijging ervan de laatste 25 jaar met ongeveer 3 mm per jaar is gebeurd, en dat die stijging versnelt! De officiële schattingen van het gemiddelde zeeniveau in 2100 lopen dan erg achter. Dat niveau zou wel 2 m hoger kunnen zijn dan nu. Dat is voor Nederland natuurlijk erg belangrijk.
52 - September 2018
Gaia afbeelding van het Melkwegstelsel
Sterrenstelselpracht rond NGC 5018
De 'Asteroid Day' Meteor
De stofstorm op Mars - juni-juli 2018. Dit is een serie opnamen van NASA's Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) die achter elkaar zijn gezet, zodat je een animatie krijgt. Deze toont zo de groei van de gigantische, woeste stofstorm op Mars die op 31 mei 2018 begon. Je ziet het als een zalmroze wolk die op het noordelijke halfrond begint. De posities van de
Opportunity en
Curiosity zijn aangegeven met een symbooltje.
Film stofstorm op Mars. Twee films van Mars, gemaakt met de Mars Color Imager (MARCI) camera aan boord van de Mars Reconnaissance Orbiter (MRO). Links met beelden uit mei, vóór de storm, waarop je Valles Marineris, Zuidpoolkap en de vier grote Tharsis-vulkanen ziet; rechts bestaat uit beelden die in juli 2018 zijn gemaakt: alleen de toppen van die vier reuzenvulkanen steken boven de stofwolken uit!
Hoe vind je de komeet 21P/Giacobini-Zinner? Dit is de
baan van de komeet, de komende jaren.
Twee leerzame NASA-apps, voor Android en iOS:
Om de 15
e verjaardag van de Spitzer Ruimtetelescoop te vieren (zie Robs Nieuwsbrief 52) heeft NASA een twee speciale, leerzame apps uitgebracht: ‘selfies app’ en een ‘Exoplanet Excursions virtual reality app’. Beide zijn gebaseerd op de ongekende ontdekkingen en wonderschone foto’s van de oude telescoop. Met de
Selfies app kun je jezelf, in ruimtepak, in de ruimte plaatsen, tegen een prachtige kosmische achtergrond (een van 30 opties). De
Exoplanet Excursions VR app worden gebruikers meegenomen op een tour door het TRAPPIST-1 planetenstelsel.
49 - Mei 2018
Zoom in op M 8, de Lagunenevel
Zo ziet het eruit om op de Rosetta komeet te zijn! (ook
deze link)
Een wolkenloos Europa
De Europese Copernicus Sentinel-3A satelliet fotografeert de aarde, beeld voor beeld, tussen 1 maart en 30 juli 2017. Als je alle wolkeloze foto’s daarvan gebruikt voor een groot mozaïek van Europa krijg je dit. Het zijn natuurlijk geen foto’s zoals wij die met onze camera’s maken, maar een spectrometer (OLCI: Ocean and Land Colour Instrument), bestaande uit vijf camera’s die samen 21 spectrale ‘banden’ met golflengten van visueel tot nabij-infrarood. De kleuren zijn met behulp van de computer aangebracht en zo zie je het zomerse, sappige groen in delen van Europa, en het eveneens zomerse droge bruin van Zuid-Europa.
De Sentinel-3 missie observeert systematisch onze planeet (oceanen, landoppervlakte, ijs en atmosfeer) om de dynamica van al deze systemen in kaart te brengen.
48 - April 2018
Animatie Jupiters Grote Rode Vlek, roterend
Vlieg de Grote Rode Vlek binnen, met Juno
Jupiter in infrarood
47 - Februari 2018
Ceres:
-
Een zeer HR mozaïek van Ceres, met Occator Crater in het centrum. De grote JPG zou, afgedrukt op 300 dpi, 110 bij 110 cm groot worden!
-
Gesimuleerde 'perspective views' van Occator Crater
-
Nieuwe namen op Ceres. De International Astronomical Union, die over onder andere de naamgeving van features op bijvoorbeeld planeten, dwergplaneten gaat, heeft voorstellen voor namen van 25 features op Ceres overgenomen van het Dawn-team.
45 - November 2017
Ceres van binnen: had, of heeft de dwergplaneet nog een oceaan?
Vreemdeling op bezoek - Klein object van buiten het zonnestelsel
Helaas was er bij dit artikel geen ruimte meer voor de illustratie van de route die het object door het zonnestelsel volgde. Die vind je
hier. De gele lijn geeft het traject boven het vlak van de ecliptica aan, de oranje lijn het deel van de route eronder.
44 - Oktober 2017
Video laatste reis Cassini
Cassini duikt door de ringen - video van de fotoserie
Cassini duikt door ringen - animatie
43 - September 2017:
Links i.v.m. zonsverduistering 21 augustus 2017:
SpaceWeather.com
Wil je berekenen hoe lang een radiosignaal (of lichtsignaal) nodig heeft om de aarde te bereiken, gebruik dan deze tool:
Convert Kilometers to Light Hours. Zie ook hieronder, bij Voyagers.
42- Juli-augustus 2017:
Hoe ziet het sterrenbeeld Orion er over 450.000 jaar uit? Zie deze link voor een bijzondere video van de ESA.
Een vergelijking van de hoofdspiegels van optische telescopen
41 - Juni 2017:
Roterende dwergplaneet Ceres
Saturnus: Cassini's Grande Finale
Cassini's eerste scheervlucht langs Saturnus
40 - Mei 2017:
De passerende komeet 41P/Tuttle-Giacobini-Kresak: Comet 41P/Tuttle-Giacobini-Kresak passing by M108, Yasushi Aoshima (22 maart 2017)
